Normy ISO w metrologii, czyli czego dotyczy ISO 10360?
Normy ISO to dokumenty zawierające zbiór wymagań dla przedsiębiorstw działających w różnych obszarach gospodarki. Mają na celu ujednolicenie kryteriów, jakie powinny spełniać dane wyroby, czy usługi.
Także metrologia jest branżą, w której mamy do czynienia z międzynarodowymi standardami uchwalonymi przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną, a jedną z nich jest norma ISO 10360. Co zostało w niej określone?
Do czego odnosi się ISO 10360?
Norma ISO 10360 dotyczy weryfikacji dokładności urządzeń pomiarowych. Specyfikacja maszyny pomiarowej CMM zgodna z ISO 10360 daje gwarancję wysokiej jakości urządzenia o poprawnych wskazaniach i minimalnej niepewności pomiaru.
Poszczególne rozszerzenia dokumentu są bardziej szczegółowe i nawiązują do różnych trybów pomiarowych. Przykładowo, ISO 10360-4 będzie związane z pomiarem skaningowym, natomiast ISO 10360-5 pomiarem generowanym przez maszyny CMM z głowicami obrotowymi.
Przyjrzyjmy się zatem bliżej konkretnym wersjom ISO 10360.
Znaczenie wybranych rodzajów normy ISO 10360
Wyróżniamy kilka części normy ISO 10360, które oznaczone są odpowiednimi cyframi. Największe znaczenie w przypadku współrzędnościowej techniki pomiarowej mają:
- ISO 10360-2;
- ISO 10360-4;
- ISO 10360-5;
- ISO 10360-8;
- ISO10360-12.
ISO 10360-2 - pozwala ustalić poziom niezawodności maszyny pomiarowej zbierającej dane z wymiarów liniowych – generowane przez nią serie pomiarów powinny być mniejsze lub równe wartościom podanymi przez producenta.
Wtedy dokładność maszyny CMM uznawana jest za zgodną z założeniami określonymi w specyfikacji.
ISO 10360-4 - zawiera dopuszczalne błędy graniczne skaningowej sondy pomiarowej. Opisane w tej części szczegółowe badania zakładają wykonanie pomiaru kulistej głowicy w czterech płaszczyznach (podczas skanowania). Następnie obliczany jest zakres wszystkich punktów pomiarowych.
ISO 10360-5 - odwołuje się do maszyn wyposażonych w głowice obrotowe o różnego rodzaju końcówkach pomiarowych. Na wyniki przeprowadzonych badań duży wpływ ma długość trzpienia pomiarowego.
Przy dokonywaniu pomiarów zaleca się więc zastosowanie trzpienia o wymiarach wskazywanych przez producenta.
ISO 10360-8 - określa wymagania co do pomiarów uzyskiwanych za pomocą skanerów 3D. Standaryzacja testów dla producentów CMM określona w ISO 10360-8 umożliwia klientom porównanie różnych urządzeń, wskutek czego nabierają oni zaufania do specyfikacji skanera.
Przeprowadzane testy pozwalają zdefiniować, takie nieprawidłowości jak: błędny algorytm, zniekształcony obraz, czy błąd na poziomie cyfrowym.
ISO 10360-12 - przedstawia procedurę badania ramion pomiarowych zakończonych sondą stykową na podstawie czterech wartości odnoszących się do dokładności: Pform, Psize, Euni oraz Ldia.
Dzięki certyfikacji użytkownik może dokonać porównania, który przyrząd pomiarowy lepiej sprawdzi się w jego przedsiębiorstwie. W załączniku do normy znajduje się również test uzupełniający SPAT, który służy do szybkiego sprawdzenia ramienia pomiarowego.