Pomiary współrzędnościowe, czyli do czego służy maszyna CMM?
Świat rozwija się w błyskawicznym tempie, a technologia wciąż idzie naprzód. Jeszcze 20 lat temu wykonywanie pomiarów w działach kontroli jakości odbywało się za pomocą narzędzi ręcznych lub techniki analogowej. Dziś prym w dziedzinie metrologii wiodą maszyny CMM, zwane również współrzędnościowymi maszynami pomiarowymi.
W których branżach są powszechnie stosowane i jak działają?
Jakie wyróżnia się rodzaje tego typu urządzeń i co decyduje o ich wysokiej przydatności?
Jak jest zbudowana i w jaki sposób działa maszyna pomiarowa CMM?
Aby poznać budowę i sposób działania maszyny CMM, najpierw należy wyjaśnić, czym jest kartezjański układ współrzędnych. To matematyczne pojęcie służy fizykom do dokładnego określenia położenia ciał na płaszczyźnie i w przestrzeni. Do odnalezienia punktu na powierzchni płaskiej wystarczą dwie osie: XY. Zlokalizowanie obiektu w przestrzeni trójwymiarowej wymaga wyznaczenia już trzech osi: XYZ.
Podobnie działa maszyna pomiarowa 3D, wyposażona w sondę, która zbiera współrzędne w trzech wymiarach. Służą one później do uzyskania dokładnych pomiarów danego obiektu. Kompatybilne z maszyną oprogramowanie komputerowe umożliwia automatyczne zbieranie danych i porównanie ich z zakładanymi wielkościami oraz identyfikację ewentualnych odstępstw od normy. Z jakich części składa się maszyna wykorzystywana w metrologii wymiarowej?
Podstawowe elementy budowy mechanizmu to:
- portal lub kolumna – przesuwa sondę wzdłuż osi XYZ;
- stół pomiarowy – na nim umieszcza się przedmiot do pomiaru;
- sonda – zbiera punkty pomiarowe za pomocą kulistej (lub ostrej) końcówki;
- oprogramowanie – służy do analizowania zebranych danych.
W celu pozyskania precyzyjnych wyników pomiarowych bardzo ważna jest kalibracja sprzętu współrzędnościowego. Każdy typ pomiaru wymaga bowiem ustawienia innych parametrów. Niekiedy może się to wiązać z mechaniczną regulacją maszyny.
W niektórych przypadkach operatorzy są zmuszeni do stosowania interferometru laserowego. Firmy specjalizujące się w technice pomiarowej przeprowadzają kalibrację zgodnie z procedurami określonymi w ISO 10360.
Zastosowanie maszyn CMM
Operacje kontrolne, zwłaszcza w dużych firmach produkcyjnych mają ogromne znaczenie. Wpływają one na poziom jakości i bezpieczeństwa finalnego produktu. Do sporządzania pomiarów potrzebne są zatem narzędzia wydajne, nowoczesne i precyzyjne, które nawet przy szybkim tempie produkcji usprawnią proces kontroli jakości.
2 / Maszyna CMM TRIMEK SEA ze skanerem laserowym OPTISCAN
3 / Maszyna CMM TRIMEK SPARK Z GLOWICA 5osiowa PH20
4 / Glowica PH20
5 / Glowica PH10
6 / Maszyna TRIMEK ze skanerem laserowym OPTISCAN
Współrzędnościowe maszyny pomiarowe spełniają wszystkie te kryteria.
Umożliwiają one pomiary w trzech osiach współrzędnych XYZ, co w odróżnieniu od prostych przyrządów dostarczających dane pomiarowe z płaskich powierzchni geometrycznych, stawia je na piedestale rozwiązań technologicznych w dziedzinie metrologii.
To dlatego maszyny CMM są powszechnie stosowane w pomiarach komponentów o skomplikowanych kształtach np. kół zębatych, wałów korbowych, czy różnego rodzaju otworów i coraz więcej przedsiębiorstw o produkcyjnym profilu działalności decyduje się na ich zakup.
Maszyny pomiarowe 3D znajdują zastosowanie w różnych gałęziach przemysłowych, np.:
- przemyśle maszynowym;
- przemyśle motoryzacyjnym;
- przemyśle kosmicznym;
- lotnictwie;
- technologii medycznej.
Rodzaje maszyn CMM
Rosnąca popularność zaawansowanych technologicznie maszyn pomiarowych determinuje wprowadzanie na rynek rozmaitych modeli. Realizacja zadań pomiarowych może dotyczyć małych i średnich części, ale także dużych elementów, takich jak samochody. W przypadku elementów o niedużych rozmiarach, które z łatwością można przenieść i położyć na stole pomiarowym, doskonale sprawdza się maszyna CMM typu wspornikowego.
Do mierzenia większych części np. samochodowych, które ze względu na masę niełatwo umieścić bezpośrednio na stole, służy maszyna pomiarowa o konstrukcji mostowej.
Duży zakres pomiarowy (800-2000 mm) dotyczy również maszyn wysięgnikowych. To, co łączy egzemplarze w tej kategorii to: ramię poziome. Różnią się natomiast między sobą mobilnością pewnych elementów. Wyróżniamy zatem modele: z ruchomym stołem i ramieniem poziomym, ruchomą kolumną i ramieniem poziomym oraz nieruchomym stołem i ramieniem poziomym.
Kolejny typ stanowią maszyny portalowe przeznaczone do pomiaru przedmiotów o zróżnicowanym kształcie i wymiarach.
Każda maszyna CMM charakteryzuje się innym typem sondy. Wyróżnia się:
- sondy stykowe– w których czujnik wysyła impulsy elektryczne za każdym razem, gdy dotknie powierzchni obiektu;
- sondy bezstykowe – do pomiaru służy skaner optyczny w celu określenia odległości między powierzchnią obiektu a sondą;
- sondy wieloczujnikowe – wykorzystują techniki pomiaru kontaktowego i bezdotykowego.
Maszyna CMM to wyznacznik nowoczesnej techniki pomiarowej oraz gwarancja najwyższej jakości w procesie produkcyjnym.
Precyzja i wydajność, najnowsze rozwiązania technologiczne oraz dostosowywanie systemów pomiarowych 3D do różnych zapotrzebowań w przemyśle sprawiają, że staje się ona niezastąpionym narzędziem w licznych branżach gospodarki.
Od 20 lat z wielkim sukcesem wdrażamy na polskim rynku rozwiązania pomiarowe grupy Innovalia Metrology, w tym współrzędnościowe maszyny pomiarowe CMM firmy TRIMEK. Dostarczamy nie tylko najwyższej jakości urządzenia, ale także pełne wsparcie w zakresie ich wdrożenia oraz długotrwałej obsługi.
Skontaktuj się i dowiedz się jak możemy Ci pomóc.